Bản tin Liên hội nhân quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ-Văn Bút Quốc Tế vẫn đòi nhà cầm quyền Cộng sản trả tự do vô điều kiện cho nhà báo tù nhân Điếu Cày Nguyễn Văn Hải

Nguồn chuacuuthe

ĐĂNG NGÀY: 30.10.2014 , MỤC: - TIN NỔI BẬT, TIN VIỆT NAM

---

VRNs (30.10.2014) -Sài Gòn-

Văn Bút Quốc Tế vẫn đòi nhà cầm quyền Cộng sản

 trả tự do vô điều kiện cho

nhà báo tù nhân Điếu Cày Nguyễn Văn Hải.

Ngay sau khi nhà báo tù nhân Điếu Cày Nguyễn Văn Hải đặt chân đến Hoa Kỳ, nhà thơ Nguyên Hoàng Bảo Việt, đang bận việc ở Đông Âu, đã có dịp trao đổi ý kiến với các văn hữu Ủy Ban Văn Bút Quốc Tế bênh vực Nhà Văn bị Đàn áp và Cầm tù. Được hỏi về biến cố mới này, thi hữu đã nói, đại ý : CS vừa lén lúc tổ chức bắt ông Điếu Cày ra khỏi trại giam rồi buộc ông đi lưu đày tận Hoa Kỳ. Gia đình nạn nhân không hề được thông báo trước. Tàn nhẫn hơn nữa, CS chỉ cho người tù nhân vì yêu nước Nguyễn Văn Hải tạm hoãn thi hành bản án bất công, 12 năm tù giam kèm thêm 5 năm tù quản chế. Hành vi bất nhân, vô liêm sĩ và vi luật trắng trợn của CS nhắc chúng ta nhớ lại trường hợp linh mục Nguyễn Văn Lý (vẫn còn tiếp tục bị đày đọa trong trại giam) hay là tù nhân thế kỷ Trương Văn Sương (đã chết non một tháng sau khi bị đưa trở lại trại giam), hay là nhà giáo Đinh Đăng Định (đã chết vài tuần sau khi nhận giấy ''ân xá'' để về nhà). Những vị tù nhân kể trên đều ''được tạm hoãn thi hành án tù giam để trị bệnh hoặc vì lý do nhân đạo''. Trước ông Điếu Cày, ngày 7 tháng 4 năm 2014, CS cũng đã áp dụng biện pháp gần tương tự đối với tù nhân Cù Huy Hà Vũ (dù người vợ tù nhân được phép đi theo chồng).

Chúng tôi vui mừng vì tù nhân Điếu Cày đã thoát khỏi địa ngục CS. Từ khi ông Điếu Cày bị bắt giam, chúng tôi cảm nhận và thấu hiểu niềm lo lắng sâu xa của gia đình ông. Thật vậy, mỗi ngày, mỗi tháng mà nhà báo Điếu Cày (hay các bạn tù của ông như nhà thơ Nguyễn Xuân Nghĩa, cô phóng viên Phạm Thanh Nghiên, v.v.) còn bị CS biệt giam thì Điếu Cày có cơ nguy rất lớn – cái chết thường trực đứng sau lưng hay trước mặt ông. Bởi vì CS Hà Nội, lính đánh thuê và nô lệ cho Bắc triều, sẽ không để cho người yêu nước, yêu Hoàng Sa Trường Sa, bất khuất đó, được sống sót đến ngày mãn hạn tù giam. Nhưng chúng ta không thể chỉ bằng lòng với cái gọi là ''tù nhân được CS trả tự do'' kiểu ấy. Phải chăng đây là bước đầu của những cuộc trao đổi tưởng chỉ xảy ra ở Phi châu và Trung Cận Đông : Chế độ độc tài, bạo quyền cuồng tín, quân khủng bố  đem Con Tin đổi lấy Vũ Khí sát nhân và áp bức ! Coi chừng không bao lâu nữa sẽ có thêm tù nhân lương tâm khác bị đưa vào chỗ mà CS đã biệt giam ông Điếu Cày trong mấy năm qua. Và từ một nước Việt Nam bất hạnh còn bị CS đày đọa, tước đoạt nhân phẩm và quyền làm người, máy bay dân sự ngoại quốc sẽ tiếp tục chở tù nhân lương tâm, như một con tin, cất cánh hướng về một góc biển chân trời, một miền đất cưỡng bức lưu đày vô định nào đó …

Được biết, hồi đầu tháng 10, đúng ba tuần trước khi có tin tù nhân Điếu Cày bị lưu đày biệt xứ, Đại hội thế giới Văn Bút Quốc tế kỳ thứ 80 tại Bishkek, thủ đô nước Kirghizistan đã đồng thanh thông qua một bản Quyết Nghị về Việt Nam. Bản văn do Trung tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp thoại biên soạn, với sự tán trợ của hai Trung tâm Văn Bút Thụy Sĩ Đức và Ý thoại. Hiệp hội các Nhà Văn thế giới cực lực tố cáo CS tiếp tục chà đạp quyền tự do phát biểu và thể hiện quan điểm, hành hạ, ngược đãi và giam cầm nhiều nhà văn, nhà báo, tác giả nhựt ký điện tử và các nhà tranh đấu bảo vệ Nhân Quyền. Bản Quyết Nghị nêu lên bốn trường hợp đáng quan tâm nhứt là LM Nguyễn Văn Lý, ông Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, bà Hồ Thị Bích Khương và bà Tạ Phong Tần. Văn Bút Quốc Tế đòi trả tự do tức khắc và vô điều kiện cho tất cả các nạn nhân có tên trong một danh sách đính theo bản Quyết Nghị. Văn Bút Quốc Tế cũng thúc giục nhà cầm quyền CS xóa bỏ những điều luật CS hiện hành cốt để hủy diệt hoặc kềm hãm tinh thần tự do dân chủ và những quyền căn bản của con người. (Bản Tin Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ tháng 10 năm 2014).

  Tiểu sử, thân thế Điếu Cày Nguyễn Văn Hải

Sinh năm 1952, ông Nguyễn Văn Hải (bút hiệu Điếu Cày) là nhà báo và tác giả nhựt ký điện tử, đồng sáng lập Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do tại TP Sài Gòn bị CS tạm chiếm. Đáng lẽ ông phải được trả lại tự do từ tháng 10 năm 2010 sau khi mãn hạn án tù giam (2 năm 6 tháng) về cái tội mà cộng sản đã gian dối dựng lên gọi là ''trốn thuế'' hồi tháng 9 năm 2008. Thay vì vậy, ông bị chúng nhốt bí mật trong một trại giam. Ông không được gia đình thăm nom, tiếp nhận thuốc men và cung cấp thêm thức ăn cho tới ngày 2 tháng 5 năm 2012. Ông tuyệt thực để phản đối trong năm 2011. Ông không nhận phạm những tội mới mà công an dựng lên, dựa vào những bài ông viết đã phổ biến trên trang thông tin điện tử của Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do và trên trang nhựt ký điện tử của ông trước khi ông bị bắt năm 2008. Ngày 24 tháng 9 năm 2012, ông lại bị kết án 12 năm tù giam và 5 năm tù quản chế về cái tội ''tuyên truyền chống nhà nước'' CS. Tình trạng giam cầm thật tồi tệ khiến cho sức khoẻ của ông rất dễ bị suy sụp và yếu kém. Thân nhân gia đình ông vô cùng lo ngại cho sinh mạng của ông nếu ông không được trả tự do tức khắc và vô điều kiện.

Rõ ràng vì tuân thủ mệnh lệnh của Bắc triều, CS Việt Nam đã trừng phạt nhà báo yêu nước Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, bằng hai bản án tù giam – kể cả án tù quản chế – hoàn toàn vi luật quốc tế, bất công và vô nhân đạo. Điếu Cày Nguyễn Văn Hải là một trong những trường hợp nạn nhân điển hình của nhà cầm quyền CS ở Hà Nội. Và rất có thể ông cũng là nạn nhân của Trung Hoa CS nữa. Cho nên, chúng ta và bạn hữu trên thế giới của những người cầm bút chân chính, dấn thân và dũng cảm ở Việt Nam không thể đồng lõa hay thỏa hiệp bằng sự im lặng với chế độ CS hiện nay.

                             Kháng Nghị thư của Văn Bút Quốc Tế

Trong một Kháng Nghị thư phổ biến toàn cầu ngày 22 tháng 10 năm 2014 và cập nhựt ngày 27 tháng 10, Ủy Ban Văn Bút Quốc Tế Bênh Vực Nhà Văn bị Đàn áp và Cầm tù (PEN International CODEP/WIPC) đã ngỏ lời chào mừng nhà báo Điếu Cày Nguyễn Văn Hải vừa ra khỏi trại tù CS. Văn Bút Quốc Tế nhắc lại hai bản án tù giam bất công và vô nhân đạo mà CS đã áp đặt đối với ông. Văn Bút Quốc Tế cũng tố cáo CS đã áp giải ông từ trại giam số 6, Thanh Chương, Nghệ An thẳng đến phi trường Nội Bài Hà Nội để lên máy bay đi Hoa Kỳ. Văn Bút Quốc Tế bất bình vì tù nhân Điếu Cày không có sự tự do chọn lựa, đã bị CS bắt buộc đi lưu vong, bỏ lại thân nhân gia đình.

Văn Bút Quốc Tế đã gởi ngay Kháng Nghị thư đến nhà cầm quyền CS. Đồng thời yêu cầu các Trung tâm Văn Bút  sớm gởi Kháng Nghị thư tương tự, để

* Chào mừng nhà báo và tác giả nhựt ký điện tử Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày) đã ra khỏi trại tù ngày 21 tháng 10 năm 2014. Tuy nhiên Văn Bút Quốc Tế trách cứ nhà cầm quyền CS chỉ trả tự do có điều kiện bằng sự cưỡng bức tù nhân lưu đày và tạm hoãn thi hành án tù giam;

* Thúc giục nhà cầm quyền CS công nhận ông Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày) được quyền tự do trở về Việt Nam;

* Thúc giục nhà cầm quyền CS hủy bỏ tức khắc bản án tù giam và tù quản chế đã áp đặt đối với ông Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày);

* Thúc giục nhà cầm quyền CS phóng thích tức khắc và vô điều kiện tất cả những nhà văn và nhà báo bị giam cầm chỉ vì hành sử ôn hòa quyền tự do phát biểu và thể hiện quan điểm của họ.

Nguồn tin, tài liệu: Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ và nhà thơ Nguyên Hoàng Bảo Việt, phó chủ tịch Văn Bút Thụy Sĩ Pháp Thoại (đặc trách Ủy ban Bênh vực Nhà Văn bị đàn áp và cầm tù), hội viên Trung Tâm Nhà Văn Việt Nam Lưu Vong, Hội Nhà Văn Liên Hiệp Quốc – Genève, Hội Nhà Văn và Nhà Phiên Dịch Vùng Á châu – Thái Bình dương.

 

Genève ngày 27 tháng 10 năm 2014

Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ

Ligue Vietnamienne des Droits de l'Homme en Suisse

Vietnamese League for Human Rights in Switzerland.

 

Ghi chú thêm: Thông cáo/Kháng nghị thư của Ủy Ban Văn Bút Quốc Tế Bênh Vực Nhà Văn bị Đàn áp và Cầm tù còn được phổ biến trên hệ thống IFEX Action Alert Network (International Freedom of Expression Exchange/Trao Đổi Quốc Tế Quyền Tự Do Phát Biểu).

VOA. Blogger Điếu Cày: Tôi sẽ kiện Việt Nam ra tòa quốc tế

Nguồn VOA

Nhà bất đồng chính kiến vừa được Việt Nam phóng thích tuyên bố sẽ kiện chính quyền Hà Nội ra tòa quốc tế vì đã tống giam trái phép các thành viên của Câu lạc bộ Nhà báo tự do. Blogger Điếu Cày cho biết ông tin rằng ông sẽ "thắng kiện". Ngoài ra, nhà báo tự do này còn cho biết ông phải đặt gánh nặng của phong trào "lên trên lợi ích của gia đình". Mời quý vị theo dõi toàn bộ cuộc phỏng vấn sau đây với blogger Điếu Cày dành cho VOA Việt Ngữ chiều 27/10:

VOA: Ông mặc một chiếc áo cộc tay và đi đôi dép tổ ong để sang Mỹ. Vì sao ông lại ăn mặc giản dị như vậy?

Blogger Điếu Cày: Tôi ở trong nhà tù, bị đưa ra ngoài, có thế nào thì mặc như thế. Họ đưa tôi ra khỏi nhà tù và từ Trại giam số 6, Thanh Chương, Nghệ An, thì họ đưa thẳng tôi ra sân bay Nội Bài.

VOA: Chính quyền Việt Nam nói gì trước khi thả ông không?

Họ cũng yêu cầu tôi viết một cái đơn xin tha tù trước thời hạn. Thế nhưng tôi có một nguyên tắc bất di dịch là không nhận tội để được ra tù cho nên là tôi không viết.

Blogger Điếu Cày nói.

​​Blogger Điếu Cày: Trước đó, Bộ Công an Việt Nam có vào, tham mưu của Bộ Công an Việt Nam có vào, có nói với tôi, đề nghị tôi viết đơn, xin nhập cảnh vào Hoa Kỳ để học tập về báo chí. Họ cũng yêu cầu tôi viết một cái đơn xin tha tù trước thời hạn. Thế nhưng tôi có một nguyên tắc bất di dịch là không nhận tội để được ra tù cho nên là tôi không viết.

Sau đó tôi có được gặp Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thì Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng nói với tôi rằng chính phủ Hoa Kỳ đã yêu cầu chính phủ Việt Nam phải thả tôi ra vô điều kiện, kể cả tôi ở Việt Nam hoặc đi sang Hoa Kỳ. Nhưng hiện tại, hai chính phủ mới đạt được thỏa thuận là tôi ra tù sẽ nhập cảnh vào Hoa Kỳ để học tập.

Và tôi cũng nhận được một số sự ủy thác của anh em ở trong trại giam, kể cả anh em tù chính trị và anh em tù hình sự ủy thác cho tôi cho nên tôi đồng ý nhập cảnh vào Hoa Kỳ để học tập.

VOA: Dũng, con trai ông và cả chị Tân, vợ cũ của ông, cho biết là gia đình không nhận được một lời từ biệt nào trước khi ông ra đi. Ông có thể nói rõ hơn về chuyện này không?

Blogger Điếu Cày: Về những việc như thế này, chúng tôi là người ở trong nhà tù, việc đàm phán giữa hai bên hoặc những người đi trước có kinh nghiệm như thế nào rồi, có thông tin gì rồi thì chúng tôi hoàn toàn không biết. Một người tù khi anh bị đặt vào hoàn cảnh như thế thì anh chỉ có thể đưa ra các quyết định đối phó trong hoàn cảnh đó với những kinh nghiệm mà anh có được, với những thông tin ít ỏi mà anh có được thôi.

Ở trong tù, chúng tôi luôn phải trả giá bằng những phương pháp thử và sai. Còn khi mà xuất cảnh ra sân bay, tôi cũng nghĩ là họ sẽ để cho tôi được gặp con tôi, gặp vợ tôi ở sân bay nhưng thực tế thì họ không cho tôi gặp mà đẩy thẳng ra máy bay luôn.

Vấn đề thứ nhất là đối với chính phủ Việt Nam, thì họ chỉ đưa ra cho tôi có một sự lựa chọn, là đi học tại Hoa Kỳ, chứ không có lựa chọn là ở lại Việt Nam, và ra tù.

Blogger Điếu Cày nói.

​​VOA: Có tin nói rằng ông bị ép buộc đi Mỹ. Thông tin này đúng hay sai, thưa ông?

Blogger Điếu Cày: Thực ra thì nó có hai vấn đề. Vấn đề thứ nhất là đối với chính phủ Việt Nam, thì họ chỉ đưa ra cho tôi có một sự lựa chọn, là đi học tại Hoa Kỳ, chứ không có lựa chọn là ở lại Việt Nam, và ra tù.

Anh em tù chính trị thì chúng tôi có thảo luận và thống nhất với nhau rằng "anh sẽ phải đi thay chúng tôi, để làm những gì chúng tôi ủy nhiệm". Vì vậy, lựa chọn này, không phải là riêng của cá nhân tôi, mà còn là lựa chọn của anh em ở cùng với tôi, qua thảo luận đã ủy nhiệm cho tôi. Điều đó đã được thể hiện qua lá thư của anh Trương Duy Nhất. 

VOA: Sau khi ông tới Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Việt Nam nói ông được đi Mỹ vì 'lý do nhân đạo'. Phản ứng của ông ra sao đối với tuyên bố này?

Blogger Điếu Cày: Tôi thấy cái tuyên bố này hoàn toàn sai, không có cái gì gọi là nhân đạo ở đây cả, bởi vì tòa án Việt Nam vẫn chưa hoàn thành thủ tục pháp lý để mà buộc tội câu lạc bộ nhà báo tự do. Chúng tôi bị bắt, bị xử sơ thẩm. Chúng tôi đã kháng cáo phúc thẩm, và đã đưa ra bằng chứng thuyết phục nhưng phiên tòa phúc thẩm đó đã không làm được một cái việc duy nhất, đó là chứng minh tội phạm đối với chúng tôi. Và đã không chứng minh được tội phạm, không công bố được chứng cứ, không đưa ra được kết luận mà lại cứ y án.

Việc đưa chúng tôi vào trại giam là hoàn toàn trái pháp luật, và quả thực nó trái pháp luật đối với ngay chính pháp luật của họ. Bởi vì cho đến giờ này, chúng tôi vào tù ngần ấy năm rồi nhưng vẫn chưa có quyết định thi hành án, chưa có bản án phúc thẩm. Tôi đã yêu cầu nhiều lần là phải công bố quyết định phúc thẩm, phải công bố quyết định thi hành án thì mới đưa tôi được vào trại giam. Vì vậy, khi mà anh Khải là tham mưu của Bộ Công an xuống và nói với tôi là viết một đơn xin tha tù trước thời hạn thì tôi nói rằng các anh chưa hoàn thành thủ tục đưa chúng tôi vào tù thì làm sao có thể làm thủ tục đưa tôi ra tù được. Vì vậy tôi không viết đơn xin tha tù. Anh ấy nói đây chỉ là một thủ tục pháp lý thì tôi nói rằng thủ tục pháp lý thì cũng phải tôn trọng pháp luật thì anh mới làm thủ tục pháp lý được. Cuối cùng thì đến ngày đi, họ cũng lặng lẽ đưa tôi ra, không hề tuyên đọc quyết định tha tù hay đình chỉ thi hành án như là Bộ Ngoại giao đã tuyên bố. Tôi cũng không phải ký bất kỳ giấy tờ gì để ra tù.

Vụ án này khi tôi sang đây là nhờ ủy nhiệm của anh em, và tôi cũng còn một trách nhiệm nữa trong chuyến đi này, đó là bắt đầu vụ án CLB nhà báo tự do ở một tòa án khác.

Tôi sẽ tìm kiếm các nguồn lực, các tổ chức quốc tế để giúp đỡ chúng tôi đưa vụ đó ra tòa quốc tế. Tôi tin rằng, về mặt pháp lý, chúng tôi sẽ thắng kiện.

Blogger Điếu Cày nói.

​​VOA: Tức là ông sẽ đưa vụ việc ra trước một tòa án quốc tế nào đó phải không, thưa ông?

Blogger Điếu Cày: Đúng thế. Đây là một vấn đề pháp luật và là một sai lầm cơ bản của pháp luật mà ngay tòa án Việt Nam sai lầm với chính pháp luật Việt Nam , với chính hiến pháp Việt Nam, vi phạm các công ước quốc tế. Họ không có đủ chứng cứ để buộc tội chúng tôi. Vụ án đã bị vỡ, bị sụp đổ rồi nhưng họ cố tình giam nhốt chúng tôi. Vì vậy mà chúng tôi phải đi ra ngoài này để bắt đầu vụ án đó tù một tòa án khác, tòa án của cộng đồng quốc tế.

Chúng tôi từng bước một sẽ tiến hành việc đó. Tôi sẽ tìm kiếm các nguồn lực, các tổ chức quốc tế để giúp đỡ chúng tôi đưa vụ đó ra tòa quốc tế. Tôi tin rằng, về mặt pháp lý, chúng tôi sẽ thắng kiện.

VOA: Một số nhà hoạt động cho rằng chính phủ Việt Nam đang sử dụng các tù nhân bất đồng chính kiến vào một cuộc mặc cả với Mỹ. Ông có nghĩ rằng mình là một con bài trong cuộc trao đổi này hay không?

Blogger Điếu Cày: Quan hệ ngoại giao giữa hai chính phủ với nhau, là một người tù, tôi hoàn toàn không có thông tin gì cho nên tôi không được biết. Tôi cũng không biết đổi tôi để lấy cái gì vì hoàn toàn tôi không được biết những thông tin đó.  Một người phải ở trong tù đối với tôi là sáu năm sáu tháng và hai ngày nên bảo tôi phải bình luận về quan hệ ngoại giao giữa hai nước hoặc có những vấn đề liên quan đến tôi thì quả thật là tôi chưa đủ thông tin để mà bình luận.

Trong lựa chọn ra đi này, gia đình tôi tiếp tục bị chia cắt, nhưng mà tôi cũng phải đặt gánh nặng của phong trào, của anh em, lên trên lợi ích của gia đình.

Blogger Điếu Cày nói.

​​VOA: Sau nhiều năm con cái tranh đấu cho tự do của ông khi ông ở trong tù, ông có ý định đưa gia đình mình sang Mỹ đoàn tụ với mình không?

Blogger Điếu Cày: Đó cũng là cái điều khi mà tôi lựa chọn ra đi, tôi đã phải suy nghĩ rất nhiều tại vì ai cũng muốn đoàn tụ với gia đình. Thế nhưng, trên vai tôi còn gánh nặng ủy thác của anh em, của anh em tù chính trị, và kể cả anh em tù hình sự. Tôi đã đi qua 11 nhà tù, tôi phải thay anh em cất lên tiếng nói, để bảo vệ họ. Dù họ là tù nhân, họ có thể mất một số quyền công dân nhưng quyền con người, họ vẫn còn đầy đủ. Tôi muốn rằng, những trại giam, phải thực thi pháp luật đầy đủ, và phải đối xử với họ như đối xử với những con người.

Chính vì vậy, trong lựa chọn ra đi này, gia đình tôi tiếp tục bị chia cắt, nhưng mà tôi cũng phải đặt gánh nặng của phong trào, của anh em, lên trên lợi ích của gia đình. Tôi nhận sự ủy thác của anh em để đi tiếp. Còn gia đình tôi, tôi cũng rất mong muốn sớm được đoàn tụ.

Hiệu Minh : Một giờ với Robert Dodge – Nhiếp ảnh gia kiêm nhà báo Mỹ

Nguồn hieuminh

Bìa cuốn sách của Robet Dodge.

Hôm trước tình cờ vào trang VOA  có phỏng vấn của nhiếp ảnh gia Robert Dodge nhân dịp xuất bản tác phẩm với tựa đề "Vietnam, 40 years later – Việt Nam 40 năm sau", cuốn sách đầu tiên của ông. Theo đường link, tôi vào trang web http://vietnam40yearslater.com/ bị choáng ngợp với hàng trăm bức ảnh có hồn vía nước Việt hiện lên trong ống kính của một người Mỹ.

Tôi liên lạc với ông, hẹn uống café ở trụ sở World Bank trên đường H cắt phố 18. Một ngày sau, chúng tôi đã ngồi nhâm nhi Starbucks ở MC Atrium mang tên James Wolfensohn, vị chủ tịch cũ.

Ông Dodge rất thân thiện và dễ mến, nụ cười vẻ tin cậy. Hình như tố chất của nhà báo, nhiếp ảnh gia, phải dễ gần gũi, nếu không chẳng có ai giơ mặt cho chụp, hay đưa micro để phỏng vấn.

Tôi cũng chẳng định hỏi gì vì có biết gì mà hỏi, nhưng câu chuyện về những bức ảnh Việt Nam do ông chụp từ 2005 đến nay, 9 năm, 9 chuyến đi xuyên Việt, từ Sapa về Đà Lạt, vào Ninh Bình rồi Bạc Liêu, Hà Nội, Đà Nẵng, Sài Gòn, chỗ nào cũng có dấu chân của người Mỹ này, làm người ta không khỏi tò mò.

Hỏi ra mới biết, chúng tôi cùng thời với nhau, thời mà người Mỹ chỉ thấy chiến tranh vào từng phòng khách của từng nhà, thời mà người Việt ngày nào cũng nghe còi báo động, bom rơi, máu chảy.

Ông kể, lẽ ra phải đi quân dịch, nhưng thời TT Nixon (1970) đó có luật bắt thăm đi lính. Có lẽ giống nhiều người, chàng trai ấy không muốn ra chiến trường. Bill Clinton cũng thế mà vẫn thành tổng thống sau này. Như một sự may rủi, Robert Dodge nhặt được số…không phải vào quân đội.

Nhưng không vì thế mà ông quên Việt Nam, vì ông cho rằng, ký ức chiến tranh này còn đeo đuổi nước Mỹ mãi. Trong họ, Việt Nam chỉ có chiến tranh, chết chóc và thất vọng. Ông muốn thay đổi cách nhìn đó bằng những hình ảnh Việt Nam hòa bình và thân thiện.

Nhân một lần vào trang web của một nhiếp ảnh gia, Lý Hoàng Long, sống ở Đà Lạt, Robert Dodge thấy những bức ảnh ấn tượng, mô tả cuộc sống bình thường của người Việt, ông làm quen.

Cũng hẹn đi cafe, hai nghệ sỹ gặp nhau, lẽ ra chỉ định một buổi chiều chụp loanh quanh Đà Lạt sương mờ, họ đã gắn bó tới 2 ngày không dứt và tình bạn đã kéo dài đến hôm nay. Sau này, nhiếp ảnh gia Lý Hoàng Long đã giúp cho ông Dodge đi khắp nước Việt trong nhiều chuyến đi. Chỉ có nhiếp ảnh gia mới hiểu nhiếp ảnh gia muốn gì và ở đâu, lúc nào chụp được đẹp.

Có lần Robert thấy cảnh hùng vĩ những người phụ nữ đang gieo hạt trên nương. Ông cùng anh Long cố trèo lên đồi, nhưng bùn ướt, trượt chân và ngã, bị trẹo gối. Nhờ có anh Long mà ông được đưa ra sân bay, sau 72 tiếng mới về tới Mỹ để cấp cứu. Người bác sỹ không khỏi thán phục vì sự chịu đựng đau đớn và cơ thể đề kháng tốt của nhiếp ảnh gia.

Nhưng không vì thế mà Robert Dodge không trở lại Việt Nam những lần sau. Nay cuốn sách đã hoàn chỉnh, ông lại muốn lên đường, quay lại miền đất ông rất quí trọng, thương yêu, ghi thêm những khoảnh khắc mới của một Việt Nam thoát nghèo một cách kỳ diệu, đã đổi khác so với 40 năm trước đây. dù họ đang đứng ở ngã đường đầy thách thức giữa ý thức hệ và hội nhập.

Việt Nam đã biến đổi nhiếp ảnh gia từ truyền thống sang hiện đại

Tôi có hỏi, điều gì làm ông ấn tượng về Việt Nam. Đó là đất nước hùng vĩ, đa sắc mầu, những con người thân thiện, sẵn sàng cho chụp ảnh mà không yêu cầu bất kỳ điều gì, chuyện ở Mỹ hay Tây Âu là cấm kỵ. Những cánh đồng lúa vàng, ruộng bậc thang trên nương, người đánh cá quăng chài vào sáng sớm, Đà Lạt hay Sapa sương mờ…không thể thu vào ống kính đen trắng trong máy ảnh phim truyền thống.

Miền quê sông nước. Ảnh: Robert Dodge.

Trước đó ông chuyên về phong cảnh, sang Hà Nội lần đầu cũng thế, nhưng ông thấy như thế chưa đủ và bắt đầu thêm người Việt vào những bức ảnh.

Ông mang theo một máy canon kỹ thuật số, những bức ảnh mầu đầu tiên được số hóa của thời đại tin học. Cuốn ""Vietnam, 40 years later" tái hiện hình ảnh Việt Nam từ nhiều góc nhìn khác nhau cũng là cuốn sách đầu đời của nhiếp ảnh gia kiêm nhà báo lọc lõi.

Cho đến thời điểm này, ông vẫn thấy việc lựa chọn ảnh số cho cuốn ảnh Việt Nam là một lựa chọn thú vị. Thật kỳ lạ, một người Mỹ sống quá nửa đời ở một thế giới văn minh, theo truyền thống đen trắng, nay đã phải chuyển sang kỹ thuật số bởi một miền đất từng là cựu thù

Bức ảnh mầu kỹ thuật số đầu tiên ở Hà Nội

Bức ảnh mầu đầu tiên. Ảnh: Robert Dodge.

Tôi thích bức ảnh có bức tường mầu vàng úa, mốc meo, treo cái nón, một cái khăn mướp mầu xanh và cạnh đó là số 6 trên nền mầu xanh. Ai từng ở Hà Nội sẽ nhận ra đây là một góc cổ của Hà Nội rất đời thường hiện nay, dù ngoài kia phố phường đã đổi thay chóng mặt. Chỉ cho Lan Hương đang công tác ở DC, em nói ngay, người hiểu nước Việt mới có thể chụp những bức ảnh này.

Ông cười giải thích, đó là pô đầu tiên chụp tại Hà Nội. Năm đó (2005), đến thành phố vào buổi chiều. Hẹn với bạn, 11 giờ đêm có chuyến tầu đi Sapa, còn vài tiếng, ông vác máy đi loanh quanh. Nhìn thấy một phụ nữ vẻ lam lũ, đội cái nón đã ngả mầu, Robert Dodge lặng lẽ theo. Biết có ai phía sau, bà lặng lẽ treo cái nón lên tường, vắt cái khăn lên cái đinh đã rỉ, rồi bước nhanh vào nhà. Ông thầm nói "Cảm ơn bà, tôi chỉ cần có thế", thế là bức ảnh được thu vào ống kính canon kỹ thuật số có mầu của Hà Nội qua năm tháng.

Ảnh trên trang bìa

Như ông đã trả lời trên VOA, đó là bức ảnh chụp một phụ nữ bán bánh mì, hậu cảnh là những chiếc xe mô tô chạy thật nhanh sau lưng. Ngoài ra còn mấy bà bán bánh mỳ bên cạnh nữa, ngay bên chiếc xe Mec mầu đen láng bóng, một sự chênh lệch giầu nghèo hiện lên trong bức ảnh. Ông ưng ý bức này nhất vì nói lên nhiều điều về lịch sử của Việt Nam.

Một bà đã luống tuổi, nhìn kỹ răng có vẻ không đến nha sỹ, bán hàng rong, một cảnh quen thuộc nhiều thập kỷ ở đất nước này. Ồng không biết những gánh hàng rong đã nuôi những thế hệ lớn lên, cứu rỗi dân tộc. Bà đội chiếc nón lá đặc trưng xứ Việt, áo vét theo mốt Tây phương, chân mang dép và vai đeo túi mốt thời nay.

Người bán bánh mỳ trên phố. Ảnh: Robert Dodge.

Bà mẹ này cố vươn ra thế giới bên ngoài để nối kết với nền kinh tế toàn cầu. Những ổ bánh mì baguette nhắc nhở thời kỳ Pháp thuộc. Sau bà là những người trẻ tuổi lái xe máy lao vun vút. Đó là hình tượng của thế hệ trẻ hối hả hướng tới tương lai. Một bạn trẻ, mặc áo xanh rất mờ trong bức ảnh, ngoảnh lại nhìn bà, làm cho người xem tự hỏi, liệu bà có muốn đi theo, hay là sự tiến bộ của Việt Nam sẽ bỏ lại bà và thế hệ của bà phía sau lưng.

Cũng có đôi chút về kỹ thuật chụp ảnh, tôi có nói, chắc ông phải chụp vài chục cái mới được một cái ưng ý. Ông gật đầu. Hôm đó, ông ngồi phía xa, ngắm bà, thỉnh thoảng chụp một pô. Lúc đầu bà tỏ ra băn khoăn, không hiểu cái ông tây chụp cái gì mà chụp lắm thế. Nhưng rồi ngoài kia sự hối hả của cuộc sống làm bà quên đi Robert Dodge.

Để chụp được ảnh đó, ông phải để tốc độ chậm, giảm ánh sáng, đề người chạy xe bị mờ đi, nhưng focus lại nhằm vào mấy ổ bánh mỳ và người bán. Sau 20 phút, ông thử một cái, xem lại trên màn hình LCD, ông đã thầm kêu lên, được rồi.

Đôi lời cuối

Chuyện trò một hồi, hai cốc starbucks cafe cũng cạn. Tôi có nói với ông, sang Mỹ tôi bị món cafe kiêm nước đun sôi này hút hồn. Ông cười, starbucks không thể so với cafe đen đá của xứ Việt, mỗi lần nhâm nhi, ông lại thấy Việt Nam hiện lên thanh bình, nhẹ nhàng như những giọt chảy đều đều trong cái phin.

Ông không hiểu nổi sao starbucks lại đắt và đông kình hoàng ở Sài Gòn trong khi cafe Việt Nam chất lượng và ngon hơn. Có gì đó đã ngăn thương hiệu Việt ra xứ người.

Như đã nói trong VOA, nay Robert Dodge nhắc lại với tôi, Việt Nam đã vượt qua được một chặng đường dài trên con đường phát triển, đó là điều không thể không thừa nhận, từ một nước nghèo thành nước có thu nhập trung bình. Nhưng từ nay cần những con đường khác hơn.

Những bất cập trong thể chế, tham nhũng tràn lan, vấn đề tự do báo chí, nhân quyền là những cản trờ cho sự sáng tạo, mất cơ hội trong phát triển, bỏ lỡ bao chuyến tầu. Điều này thì ngay cả TT Obama hay ngoại trưởng Kerry đều nhắc nhở trong câu chuyện với các chính trị gia Việt Nam.

Chia tay, tôi có hỏi, sao ông không xuất bản cuốn sách này tại Việt Nam. Chính phủ VN dùng như một cách quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, cần gì phải bỏ hàng triệu đô la cho vài phút trên CNN.

Robert Dodge nói, cuốn sách ảnh này nhằm vào thị trường Mỹ vì nhân 40 năm kết thúc chiến tranh, chắc chắn người Mỹ muốn nhìn lại 4 thập kỷ, Việt Nam đang ở đâu, có còn chiến tranh điêu tàn hay đã hòa bình và tươi đẹp.

Ông trầm ngâm, ừ nhỉ, giá như những hình ảnh này đến với người Viêt, nhiếp ảnh gia sẽ hạnh phúc biết bao, bởi trái tim nghệ sỹ không chỉ dành riêng cho một phía bên kia bán cầu, quan hệ Mỹ Việt đã nồng ấm hơn rất nhiều sau 40 năm hết tiếng súng.

Cuối buổi gặp, tôi hỏi ông có mang theo máy ảnh không. Ông lắc đầu, tôi cũng vậy, nhưng ông bảo, dùng iPhone cũng OK, rồi ông đưa cho tôi. Một blogger chụp ảnh một nhiếp ảnh gia nổi tiếng của Mỹ, kể cũng liều. Buồn cười hơn là ông có những bức ảnh để đời chất lượng tuyệt hảo nhưng hôm nay lại vào chui vào iPhone chất lượng thấp.

Chia tay, tôi chúc ông có cuốn sách bằng tiếng Việt, do một người Việt có trình độ về nhiếp ảnh đề tựa. Tôi tin những gì trong ống kính của Robert Dodge sẽ được đón nhận tốt đẹp tại Việt Nam. Tôi cũng mong ông trở lại VN chụp nhiều ảnh hơn nữa về một miền đất mà cả hai cùng bạn đọc khắp năm châu yêu quí.

Chúng tôi nắm tay rất chặt và cùng nói "See you again" – Hẹn gặp lại.

HM. 24-10-2014

Đầu nguồn. Ảnh: Robert Dodge.

Ông Robert Dodge tại World Bank. Ảnh: HM chụp bằng iPhone của ông ấy

Robert Dodge.- Biography

Robert Dodge is a commercial, editorial and fine arts photographer and writer with more than 30 years of experience in journalism and public relations. His work includes portraits, landscapes, and iconic Washington venues, as well as wedding, travel, and corporate and advertising imagery.

While photography has been a part of Dodge's life since age 14, he spent more than three decades as a newspaper writer and editor. In 2006, he left The Dallas Morning News, where he had been a Washington correspondent for nearly 25 years, to work in media relations for a major industry trade association. Several years later, he launched an independent business as a writer and photographer.

In 2013, images from his Vietnam 40 Years Later project won top honors in FotoWeekDC's Uncover/Discover contest. In 2010, an image from the project won honorable mention in the Santa Fe Workshop's LIGHT contest. The Dallas Press Club honored Dodge for his Dallas Life Magazinestory Mr. Bentsen and the President, which chronicled the close relationship between Treasury Secretary Lloyd Bentsen and President Bill Clinton. In 1982, he was a key member of a team ofDallas News journalists who were Pulitzer Prize finalists for spot-news reporting on the bankruptcy of Braniff International Airways.

Dodge was president of the National Lesbian and Gay Journalists Association, 1999-2002, and has served on the Accrediting Council on Education in Journalism and Mass Communications, the academic and industry group that awards accreditation to journalism colleges.

Dodge lives in Washington, D.C., with his two cats, Winston and Tittles, who both enjoy boiled shrimp and a good belly rub. Vietnam 40 Years Later is his first book.

2020 12^th Street, NW, No. 417, Washington DC 20009

HYPERLINK "mailto:Robert@RobertDodge.com" Robert@RobertDodge.com |http://www.RobertDodge.com

Xem thêm

• Phỏng vấn trên  trang VOA
• Trang giới thiệu sách có nhiều ảnh đẹp
• Video giới thiệu trên YouTube
• Trang ảnh Lý Hoàng Long,

Trần Trung Đạo: Khi bài hát trở về (Việt Nam Quê Hương Ngạo Nghễ)

Post lại từ trantrungdao

Nếu phải xếp hạng những bài hát được sinh ra và lớn lên cùng với thăng trầm của đất nước, với thao thức của thanh niên, sinh viên, học sinh, với tâm trạng của những người lính trẻ trong cuộc chiến tranh tự vệ đầy gian khổ ở miền Nam trước đây, tôi tin, Việt Nam quê hương ngạo nghễ của nhạc sĩ du ca Nguyễn Đức Quang sẽ là một trong những bài ca được xếp hàng đầu.

Không giống như một số hành khúc quen thuộc trong giới trẻ trước 1975 như Dậy mà đi của Nguyễn Xuân Tân, Tổ quốc ơi ta đã nghe của La Hữu Vang thiết tha, mạnh mẽ nhưng chỉ giới hạn trong các phong trào sinh viên tranh đấu và ngay khi ra đời đã bị Đảng sử dụng cho mục đích tuyên truyền trong các trường đại học, các đô thị miền Nam, hay Việt Nam Việt Nam của Phạm Duy chan chứa tình dân tộc, kêu gọi người người thương mến nhau nhưng thiếu đi cái hùng khí, sôi nổi của tuổi trẻ, Việt Nam quê hương ngạo nghễ của Nguyễn Đức Quang không dừng lại ở nỗi đau của đất nước mà còn nói lên cả những bi thương, công phẫn, thách đố của tuổi trẻ Việt Nam trước những tàn phá của chiến tranh và tham vọng của con người.

Trong vườn hoa âm nhạc Việt Nam, Việt Nam quê hương ngạo nghễ nổi bật lên như một biểu tượng cho khát vọng của một dân tộc đã vượt qua bao nhiêu gian nan khốn khó để tồn tại và vươn lên cùng các dân tộc khác trên mặt đất nầy.

Ta như nước dâng dâng tràn có bao giờ tàn
Đường dài ngút ngàn chỉ một trận cười vang vang
Lê sau bàn chân gông xiềng của thời xa xăm
Đôi mắt ta rực sáng theo nhịp xích kêu loang xoang.

Lời nhạc của Việt Nam quê hương ngạo nghễ tương đối khó nhớ nhưng nhờ cách sử dụng ngôn ngữ trẻ trung, mạnh mẽ, tượng thanh, tượng hình như "tiếng cười ngạo nghễ", "xích kêu loang xoang", "trên bàn chông hát cười đùa vang vang" hay "Da chan mồ hôi nhễ nhại cuộn vòng gân tươi" đã làm cho Việt Nam quê hương ngạo nghễ trở thành độc đáo, không giống như những bài ca yêu nước khác với những ý tưởng quen thuộc và lời ca phần lớn là lập lại nhau.

Việt Nam quê hương ngạo nghễ đẹp tự nhiên như một đoá lan rừng, không mang màu sắc chính trị, không nhằm cổ võ hay biện minh cho một chủ nghĩa nào, không cơ quan nhà nước nào chỉ đạo thanh niên sinh viên học sinh phải hát và bài hát cũng chẳng nhằm phục vụ lợi ích riêng của chính quyền, tôn giáo hay đảng phái chính trị nào. Trước 1975, từ thành phố đến thôn quê, từ các trường trung học tỉnh lẻ đến đại học lớn như Huế, Sài Gòn, từ các phong trào Hướng đạo, Du ca đến các tổ chức trẻ của các tôn giáo như Thanh niên Công giáo, Gia đình Phật tử, từ các quân trường Đà Lạt, Thủ Đức, Quang Trung, Nha Trang đến các tổ chức, đoàn thể xã hội từ thiện đều hát Việt Nam quê hương ngạo nghễ.

Sau 1975, bài hát theo chân hàng trăm ngàn sĩ quan và viên chức miền Nam đi vào tù. Nhiều hồi ký, bút ký kể lại Việt Nam quê hương ngạo nghễ đã được hát lên, kín đáo hoặc cả công khai, ở nhiều trại tù khắp ba miền đất nước. Trong tận cùng của đói khát, khổ nhục, đớn đau, Việt Nam quê hương ngạo nghễ đã hoá thành những hạt cơm trắng, hạt nếp thơm nuôi sống tinh thần những người lính miền Nam sa cơ thất thế.

Những năm sau đó, bài hát, như tác giả của nó và hàng triệu người Việt khác lên đường ra biển tìm tự do. Việt Nam quê hương ngạo nghễ lại được hát lên giữa Thái bình dương giông bão, hát lên ở các trại tỵ nạn Palawan, Paula Bidong, Panat Nikhom trong nỗi nhớ nhà, hát lên ở Sungai Besi, White Head trong những ngày chống cưỡng bách hồi hương, hát lên ở San Jose, Santa Ana, Boston, Paris, Oslo, Sydney trong những cuộc biểu tình cho tự do dân chủ Việt Nam, hát lên ở các trại hè, trại họp bạn Hướng đạo, các tổng hội sinh viên Việt Nam tại hải ngoại.

Nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang, trong buổi phỏng vấn dành cho chương trình Tiếng Nói Trẻ đã kể lại câu chuyện ra đời của Việt Nam quê hương ngạo nghễ trong âm nhạc Việt Nam: "…Thế bài Việt Nam quê hương ngạo nghễ cũng vậy, nó không phải là một bài ca tôi nghĩ là quá lớn, nhưng lúc bấy giờ khi tôi kết thúc tập Trường Ca vào năm 1965, cuối 1965 hay đầu 1966 gì đó, khoảng thời gian đó, 10 bài trường ca, những bài như Nỗi buồn nhược tiểu, Tiếng rống đàn bò, Lìa nhau, Thảm kịch khó nói v.v. những bài nói về đất nước của mình rất là khổ sở, tôi nghĩ nên kết nó bằng một bài hát có tiếng gọi hùng tráng và tha thiết hơn. Thành ra tôi viết bài Việt Nam quê hương ngạo nghễ một cách rất là dễ dàng. Tất cả những ý đó tôi đem vào hết trong bài hát đó để nó vượt qua cái khốn khó, vượt qua cái quê hương nhỏ bé, nhược tiểu mà trở thành một nước to lớn, và lòng người cực kỳ dũng mãnh. Viết xong bài đó tôi nghĩ chỉ kết thúc tập Trường Ca mà thôi, không ngờ về sau càng ngày đi các nơi càng thấy nhiều người ưa thích bài đó, có lẽ đáp được ước vọng của nhiều người, tôi nghĩ tiếng gọi đáp ứng đúng được tiếng của nhiều người, không riêng gì giới trẻ đâu, cả người lớn tuổi ở các hội đoàn về sau này, rồi đi vào trong quân đội, đi rất nhiều nơi. Thành ra, tôi cho đó là một bài hát tự nó trưởng thành nhưng khi viết tôi chỉ đúc kết cho tập Trường Ca lúc đó mà thôi."

Thật đơn giản và tự nhiên như thế. Không một ông Bộ trưởng Bộ Chiêu hồi nào đặt hàng hay một ông Tổng ủy trưởng Dân vận nào chỉ thị anh phải viết. Anh viết không phải để thi đua sáng tác hay mong mang về giải thưởng, huân chương. Trong tâm hồn của một nghệ sĩ chân chính, tình yêu nước bao giờ cũng là sự thôi thúc tự nguyện. Anh viết Việt Nam quê hương ngạo nghễ để kết thúc tập trường ca của riêng anh nhưng cũng nối tiếp tập trường ca lớn hơn của đất nước. Sau ba mươi năm, nhiều nhạc sĩ, ca sĩ đã trở về qua nhiều ngả, trong nhiều tư cách khác nhau, một số tình ca sáng tác trước 1975 đã được nghe lại trong nước, nhưng đây là lần đầu tiên một bài hát đã về lại quê hương qua ngả của trái tim, trở về trong vòng tay nồng ấm của tuổi trẻ Việt Nam.

Bất ngờ và cảm động, một buổi sáng tuần trước, khi đi dạo một vòng qua các blog Việt ngữ, tôi bắt gặp không chỉ những mẩu tin nóng viết vội vàng trên đường phố, những đoạn phim biểu tình vừa mới đưa lên YouTube, những tấm hình ghi lại cảnh xô xát giữa đồng bào, sinh viên với công an, nhưng còn được nghe lại bài hát quen thuộc Việt Nam quê hương ngạo nghễ. Tôi cảm nhận qua lần gặp gỡ đó một niềm vui chung khi có một bản nhạc mà các em sinh viên Việt Nam ở California, Washington DC, Oslo, Paris, Hà Nội, Sài Gòn cùng hăng say hát trong những cuộc biểu tình chống Trung Quốc bành trướng bá quyền mà không cảm thấy ngần ngại, nghi ngờ, xa cách.

Ta khua xích kêu vang dậy trước mặt mọi người
Nụ cười muôn đời là một nụ cười không tươi
Nụ cười xa vời nụ cười của lòng hờn sôi
Bước tiến ta tràn tới tung xiềng vào mặt nhân gian.

Trong số một trăm em đang hát trong nước hôm nay có thể hơn chín mươi em chưa hề nghe đến tên Nguyễn Đức Quang lần nào, và nếu có nghe, có đọc qua bộ máy tuyên truyền của Đảng, cũng chỉ là một "nhạc sĩ ngụy đã theo chân đế quốc". Biết hay không biết, nghe hay không nghe không phải là điều quan trọng. Điều quan trọng là bài hát đã đáp ứng được ước vọng về tương lai và tình yêu tổ quốc của tuổi trẻ. Tổ quốc, vâng, không có gì lớn hơn tổ quốc. Văn hoá không phải chỉ là đời sống của một dân tộc mà còn là những gì giữ lại được sau những tàn phá, lãng quên. Việt Nam quê hương ngạo nghễ sau 30 tháng Tư 1975 hẳn đã nằm trong danh sách các tác phẩm "văn hoá đồi trụy" mà Đảng tìm mọi cách để xóa bỏ, tận diệt. Thế nhưng, như giọt nước rỉ ra từ kẽ đá và như bông hoa mọc giữa rừng gai, bài hát đã sống sót, đã ra đi và đã trở về. Để tồn tại, một bài thơ, một bản nhạc cũng phải trải qua những gạn lọc, những cuộc bỏ phiếu công bằng không chỉ của người nghe, người đọc dưới một chế độ chính trị nào đó mà còn của cả lịch sử lâu dài. Bài hát phát xuất từ tình yêu nước trong sáng như Việt Nam quê hương ngạo nghễ sẽ ở lại rất lâu trong lòng tuổi trẻ Việt Nam hôm nay và nhiều thế hệ mai sau. Là một người thích tham gia các sinh hoạt văn nghệ cộng đồng, bài hát mang tôi về thời trẻ tuổi của mình.

Tôi còn nhớ, mùa hè 1973, khi còn là sinh viên năm thứ nhất, Việt Nam quê hương ngạo nghễ cũng là nhạc sinh hoạt chính của trại hè sinh viên toàn quốc quy tụ đại diện sinh viên các trường đại học và cả sinh viên du học về nghỉ hè, do Bộ Giáo dục và Thanh niên tổ chức lần đầu và có lẽ cũng là lần cuối tại trường Thiếu Sinh Quân, Vũng Tàu. Đêm trước ngày chia tay, chúng tôi không ai ngủ được. Ngày mai sẽ mỗi người mỗi ngả, chị về Huế, anh về Đà Lạt, em về Cần Thơ và đa số chúng tôi sẽ trở lại Sài Gòn. Cùng một thế hệ chiến tranh như nhau, khi chia tay biết bao giờ còn gặp lại. Những ngày tháng đó, cuộc chiến vẫn còn trong cao điểm. Mỹ đã rút quân nên máu chảy trên ruộng đồng Việt Nam chỉ còn là máu Việt Nam. Thảm cảnh của "mùa hè đỏ lửa" chưa qua hết. Trên khắp miền Nam, đâu đâu cũng có đánh nhau, đâu đâu cũng có người chạy giặc. Mơ ước của tuổi trẻ chúng tôi là được thấy một ngày đất nước hoà bình, một ngày quê hương không còn nghe tiếng súng. Đêm cuối trại hè, chúng tôi ngồi quây quần thành một vòng tròn rộng quanh cột cờ trường Thiếu Sinh Quân và hát nhạc cộng đồng như để vơi đi những vương vấn, lo âu đang trĩu nặng trong lòng. Bài hát được hát nhiều nhất trong đêm đó là Việt Nam quê hương ngạo nghễ, và khi điệp khúc cất lên cũng là khi chúng tôi hát trong nước mắt:

Máu ta từ thành Văn Lang dồn lại
Xương da thịt này cha ông miệt mài
Từng giờ qua
Cười ngạo nghễ đi trong đau nhức không nguôi.
Chúng ta thành một đoàn người hiên ngang
Trên bàn chông hát cười đùa vang vang
Còn Việt Nam
Triệu con tim này còn triệu khối kiêu hùng.

Những giọt nước mắt của tuổi sinh viên nhỏ xuống xót thương cho dân tộc mình. Tại sao có chiến tranh và tại sao chiến tranh đã xảy ra trên đất nước chúng tôi mà không phải tại một quốc gia nào khác? Mấy tháng sau, tháng Giêng năm 1974, bài hát Việt Nam quê hương ngạo nghễ đã được hát vang trên đường phố Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn, Cần Thơ sau khi Hoàng Sa rơi vào tay Trung Quốc. Những bản tin đánh đi từ Đà Nẵng, danh sách những người hy sinh được đọc trên các đài phát thanh làm rơi nước mắt.

Và hôm nay, ba mươi ba năm sau, trong cái lạnh mùa đông trên xứ người, những lời nhạc Việt Nam quê hương ngạo nghễ từ YouTube phát ra như xoáy vào tim. Tôi lại nghĩ đến các anh, những người đã hy sinh ở Hoàng Sa tháng Giêng năm 1974, ở Trường Sa tháng Ba năm 1988. Các anh khác nhau ở chiếc áo nhưng cùng một mái tóc đen, một màu máu đỏ, một giống da vàng, cùng ăn hạt gạo thơm, hạt muối mặn, cùng lớn lên bằng giòng sữa mẹ Việt Nam, và cùng chết dưới bàn tay hải quân Trung Quốc xâm lăng. Việt Nam, sau ba mươi ba năm "độc lập, tự do" vẫn chưa thoát ra khỏi số phận nhược tiểu bị xâm lược, vẫn chưa tháo được cái vòng kim cô Trung Quốc trên đầu. Việt Nam có một lãnh hải dài trên ba ngàn cây số nhưng thực tế không còn có biển. Cả hành lang Đông hải rộng bao la từ Hải Nam đến Hoàng Sa và xuống tận Trường Sa đã bị Trung Quốc chiếm. Nếu vẽ một đường cung dọc theo lãnh hải đó, ngư dân Việt Nam chỉ còn có thể đi câu cá ven bờ chứ không thể đánh cá như ngư dân Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan hay các quốc gia khác trong vùng biển Đông. Phía sau tấm bảng in đậm "mười sáu chữ vàng" hữu nghị thắm thiết giữa hai Đảng Cộng sản Việt Nam và Trung Quốc là thân xác của ngư dân Việt Nam trôi bềnh bồng dọc các hải đảo của tổ tiên mình để lại.

Trong suốt dòng lịch sử, hoạ xâm lăng từ phương Bắc vẫn là mối đe doạ thường xuyên. Khác với các thời đại trước đây, cái bất hạnh của Việt Nam ngày nay không phải chỉ là mất đất nhưng mất đất mà không đòi lại được ngay. Cuộc kháng Nguyên lần thứ nhất trong hàng vương tước nhà Trần chỉ có mỗi Trần Nhật Hiệu chủ trương "Nhập Tống" và lần thứ hai chỉ có Trần Ích Tắc và đám hầu tước Trần Kiện, Trần Văn Lộng, Trần Tú Viên chủ trương "Hàng Nguyên" nhưng ngày nay, về mặt lập trường quan điểm, Việt Nam có đến 14 Trần Ích Tắc và 160 Trần Kiện. Trận đụng độ giữa Việt Nam và Trung Quốc diễn ra tại Trường Sa năm 1988 theo tác giả Daniel J. Dzurek trong biên khảo Xung Đột Trường Sa: Ai có mặt trước? (The Spratly Islands Dispute: Who's on First?) chỉ kéo dài vỏn vẹn 28 phút và Việt Nam chịu đựng hầu hết thương vong. Với một giới lãnh đạo tham quyền cố vị và sự chênh lệch quá xa về kỹ thuật chiến tranh như thế, cuộc đấu tranh giành lại hai quần đảo sẽ vô cùng khó khăn.

Dù sao, tuổi trẻ Việt Nam, khác với các thế hệ Tân Trào, Pác Bó trước đây, thế hệ Hoàng Sa, Trường Sa ngày nay có nhiều cơ hội tiếp xúc, học hỏi và so sánh giữa chế độ các em đang sống với các tư tưởng tự do dân chủ, khoa học kỹ thuật tiên tiến, nhờ đó, hy vọng các em sẽ có những chọn lựa đúng cho mình và cho đất nước phù hợp với dòng chảy của văn minh nhân loại.

Trong cuộc chiến Việt Nam dài mấy mươi năm Đảng đã sản xuất ra không biết bao nhiêu bài hát, bài thơ kích động lòng yêu nước nhưng tại sao các em không đọc, không hát nữa? Như một độc giả trong nước đã trả lời, đơn giản chỉ vì chúng nhạt nhẽo. Ý thức sâu sắc đó đã được thể hiện không chỉ trong khẩu hiệu các em hô mà ngay cả trong những bài hát các em hát. Sau những Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng, Dậy mà đi, Nối vòng tay lớn của những ngày đầu phong trào, các bạn trẻ trong nước đã đi tìm những nhạc phẩm nói lên lòng yêu nước trong sáng, tích cực, không bị ô nhiễm, chưa từng bị lợi dụng và họ đã tìm được Việt Nam quê hương ngạo nghễ.

Ta như giống dân đi tràn trên lò lửa hồng
Mặt lạnh như đồng cùng nhìn về một xa xăm
Da chan mồ hôi nhễ nhại cuộn vòng gân tươi
Ôm vết thương rỉ máu ta cười dưới ánh mặt trời.

Mỗi khi nhắc đến những khó khăn đất nước, chúng ta thường nghe đến những "bất hạnh", "nỗi đau", "tính tự ti mặc cảm", vâng đó là một thực tế hôm nay, thế nhưng dân tộc Việt Nam "vốn xưng nền văn hiến đã lâu, nước non bờ cõi đã chia, phong tục Bắc Nam cũng khác" như Nguyễn Trãi khẳng định, không phải chỉ biết đau, biết tự ti mặc cảm mà thôi nhưng từ những nỗi đau đã biết lớn lên bằng tự hào và kiêu hãnh làm người Việt Nam. Chỗ dựa tinh thần của tuổi trẻ Việt Nam hôm nay không có gì khác hơn là lịch sử. Không thể làm nên lịch sử mà không cần học lịch sử. Lịch sử sẽ là vũ khí, là hành trang trong hành trình tranh đấu cho một nước Việt Nam mới, cũng như để xây dựng một Việt Nam tươi đẹp sau nầy.

Ta khuyên cháu con ta còn tiếp tục làm người
Làm người huy hoàng phải chọn làm người dân Nam
Làm người ngang tàng điểm mặt mày của trần gian
Hỡi những ai gục xuống ngoi dậy hùng cường đi lên.

Việt Nam quê hương ngạo nghễ như giọt nước mắt bi tráng của tuổi trẻ Việt Nam ngày nào nhỏ xuống trên quê hương chiến tranh khốn khổ, đã bốc thành hơi, tụ thành mây và sau bao năm vần vũ khắp góc bể chân trời đã trở về quê hương qua ánh mắt của em, qua nụ cười của chị, qua tiếng hát của anh, hồn nhiên và trong sáng.

Từ "vết thương rỉ máu" của một dân tộc đã từng bị nhiều đế quốc thay phiên bóc lột, lợi dụng và hôm nay còn đang chịu đựng trong áp bức của độc tài đảng trị, Việt Nam quê hương ngạo nghễ cất lên như một lời khuyên, hãy sống và hãy vững tin vào lịch sử, sẽ có một ngày, sẽ có một ngày.

© 2008 talawas

Dương Danh Dy : Họp Thành Đô 'nguyên nhân và diễn biến'

Nguồn BBC

Dương Danh DyNhà nghiên cứu Trung Quốc

• 23 tháng 10 2014

Chia sẻ

Cuộc họp bí mật Thành Đô tháng 9/1990 làm VN đổi hướng

BBC giới thiệu một phần bài tư liệu của ông Dương Danh Dy, cựu Tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu về các nguyên nhân chủ yếu dẫn tới Hội nghị bí mật Thành Đô năm 1990 giữa một số lãnh đạo hai Đảng Cộng sản Trung Quốc và Việt Nam:

Nguyên nhân từ phía Việt Nam:

Ngưòi lãnh đạo chủ chốt của Đảng ta, người quyết liệt chống bọn bành trướng bá quyền Trung Quốc qua đời tháng 7 năm 1986, tạo điều kiện cho Ban lãnh đạo Việt nam nhất là ngưòi lãnh đạo chủ chốt mới, đại biểu cho xu hướng cần phải bình thường hoá quan hệ với Trung Quốc, để thoát khỏi vũng lầy Campuchia, thế bị bao vây cấm vận, phải căng mình ra đối phó trên nhiều mặt trận…để có cơ hội thuận lợi tiến hành thực hiện bước chuyển đổi chiến lược "cải cách, đổi mới".

Ban lãnh đạo và người lãnh đạo chủ chốt mới của Đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng: Đảng Cộng sản Liên Xô đứng đầu là Gorbachev là xét lại, chỉ có Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc mới kiên trì con đường xã hội chủ nghĩa, kiên trì chủ nghĩa Mác Lênin.

Qua thực tiễn "cay đắng" về nhiều mặt, đã thấy tác hại rất lớn của "cái bẫy" Campuchia, ban lãnh đạo mới quyết tâm thay đổi chính sách về vấn đề CPC mạnh hơn trước.

Việt Nam đang tiến hành cải cách và đổi mới, đã thu được nhiều thành quả rõ rệt, nếu chưa bình thường hoá quan hệ với Trung Quốc sẽ bị những hạn chế và gặp những khó khăn nhất định về thu hút đầu tư và mở rộng mậu dịch đối ngoại.

Nguyên nhân từ phía Trung Quốc:

Trong thời gian dài hơn 10 năm, mặc dù Ban lãnh đạo Bắc Kinh đã dùng mọi thủ đoạn xấu xa, tàn bạo nhất hòng làm cho Việt Nam suy sụp, phải khuất phục Trung Quốc, nhưng Việt Nam vấn đứng vững, đặc biệt là những thành quả rõ rệt thu được sau mấy năm chúng ta tiến hành chính sách đổi mới, mở cửa đã khiến họ phải thay đổi cách nhìn và đối sách cũ đối với Việt Nam.

Ngoài ra những chuyển biến trong thái độ của Mỹ đối với Việt Nam và chuyển biến bước đầu trong quan hệ Việt Mỹ đã khiến ban lãnh đạo Bắc Kinh thấy nếu tiếp tục kéo dài căng thẳng với Việt Nam sẽ làm cho Mỹ được hưởng lợi.

Trung Quốc đang bị cấm vận sau sự kiện Thiên An Môn, bình thường hoá quan hệ với Việt Nam sẽ tạo thêm thế.

Thấy rõ những điểm yếu của ban lãnh đạo Việt Nam, chủ động chấp nhận bình thường hoá với Việt Nam lúc này sẽ thu lợi nhiều hơn trong chính sách đối với Việt Nam và trên quốc tế.

Nguyên nhân quốc tế:

Trung Quốc thông qua Liên Xô gây sức ép với Việt Nam, phải nhân nhượng, chấp nhận các yêu cầu của Trung Quốc

Các nước XHCN Đông và Trung Âu không còn nữa, Liên Xô mất quyền lãnh đạo, sắp tan rã, Việt Nam đứng trước nguy cơ mất chỗ dựa về nhiều mặt (chính trị, kinh tế, quốc phòng) cần phải tìm chỗ dựa mới, và Trung Quốc là đối tượng thích hợp nhất. Do đó cần phải tích cực đáp ứng một số yêu cầu của phía Trung Quốc nhằm nhanh chóng bình thưòng hoá quan hệ với họ.

Hội nghị bí mật Thành Đô:

Hội nghị Thành Đô họp theo 'lý luận Đặng Tiểu Bình' dù ông này không có mặt

Thời gian họp và những nội dung thảo luận.

Do không thể trực tiếp tiếp cận những tư liệu do phía ta nắm giữ nên người viết đành phải dựa vào một số cuộc hỏi chuyện với đồng chí phiên dịch của đoàn và đồng chí Hồng Hà, Chánh văn phòng Trung ương đảng, thành viên của đoàn.

Ngoài ra đồng chí Đinh Nho Liêm chủ động cho biết một số tin liên quan và một số ít tư liệu đã được công khai của phía Trung Quốc, đó là Nhật ký của Lý Bằng (Bản tiếng Trung, Mạng "Nhân Dân" Trung Quốc ngày 5/1/2008) bài viết của Lý Gia Trung (lúc đó là Tham tán chính trị ĐSQ Trung Quốc), nguồn "Hà Bắc tân văn võng" ngày 30/10/2007 đưa lại tin của "Báo cuộc sống ngưòi già" Trung Quốc ) và bài viết của Trương Thanh (lúc đó là Vụ phó Vụ Á châu 1 Bộ Ngoại giao Trung Quốc, người tham dự hội nghị. Nguồn "Tạp chí "Thế giói trí thức" số 24 năm 2004, đang lại trên "Tân Hoa văn trích" số 5/2005)).

Để đỡ nhắc đi nhắc lại, khi dưới đây ghi "Nhật ký Lý Bằng"… bạn đọc nên nhớ cả nguồn đã ghi trên và đặc biệt là cuốn "Hồi ký Trần Quang Cơ" bản năm 2001 và bản năm 2003.

Theo các tư liệu đó thì diễn biến và kết quả đạt được của hội nghị như sau:

"Chiều ngày 28/8/1990 Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Trương Đức Duy nhận được chỉ thị trong nước, chuyển lời tới TBT Nguyễn Văn Linh:

"TBT Giang Trạch Dân và Thủ tướng Lý Bằng hoan nghênh TBT Nguyễn Văn Linh và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưỏng Đỗ Mưòi thăm nội bộ Trung Quốc từ ngày 3- 4 tháng 9 năm 1990, cũng hoan nghênh Cố vấn Phạm Văn Đồng cùng đi.

Hồi ký Trần Quang Cơ cho biết Trương Đức Duy nói mập mờ là Đặng Tiểu Bình có thể đến hội nghị gặp anh Tô. Do Á vận hội sắp cử hành tại Bắc Kinh, để tiện bảo mật, nên sắp xếp hội đàm tại Thành Đô, Tứ Xuyên" (Lý Gia Trung: "Nội tình gặp gỡ Thành Đô…" "Hà Bắc tân văn võng" ngày 30/10/2007).

"Nhật ký Lý Bằng" cho biết:

"Sáng ngày 3/9/1990 chuyên cơ Việt Nam rời Hà Nội, 1 giờ chiều tới Thành Đô, hai giờ chiều đoàn Việt Nam tới nhà khách Kim Ngưu, tôi và đồng chí Giang Trạch Dân đón tiếp họ tại phòng khách, rồi cuộc hội đàm bắt đầu."

"Mặc dù biểu thị nguyện vọng muốn nhanh chóng giải quyết vấn đề Campuchia, nhưng lại biểu thị không muốn can thiệp vào công việc nội bộ của Campuchia."

Nguyễn Văn Linh có bài nói dài mà hiện nay chưa tìm đọc được vì cả hai phía đều không công bố, bài nói của Giang Trạch Dân tại hội nghị cũng như "Kỷ yếu hội nghị" cũng trong tình trạng như vậy.

Lý Bằng nhận xét:

Ban lãnh đạo Việt Nam năm 1990 lo sợ diễn biến Đông Âu làm phe cộng sản than rã

"Xem ra trên vấn đề Campuchia Nguyễn Văn Linh chỉ muốn làm một cái biểu thị nguyên tắc mà đặt trọng điểm vào mặt bình thường hoá quan hệ Trung Việt."

"Hội đàm kéo dài tới 8 giờ tối. 8: 30 mới bắt đầu tiệc tối . Tại bàn tiệc tôi và đồng chí Giang Trạch Dân lại lần lượt làm công tác Đỗ Mưòi và Nguyễn Văn Linh.

Sáng ngày 4 tháng 9, chúng tôi cùng các đồng chí Việt Nam tiếp tục họp. Đến đây những vấn đề mà hội nghị đề xuất có thể nói là đã tương đối đạt được đồng thuận, tương đối trọn vẹn đầy đủ. Quyết định khởi thảo một kỷ yếu hội nghị.

Vào 2 giờ 30 phút chiều, hai bên cử hành lễ ký kết, lần lượt do TBT và Thủ tướng mỗi bên ký. Đó là bước ngoặt có tính lịch sử trong quan hệ Trung Việt. Chuyên cơ Việt Nam bay về nước ngay trong ngày."

Bài viết của Trương Thanh nói:

"Đây là lần gặp gỡ đầu tiên giữa những ngưòi lãnh đạo hai nuớc Trung Việt sau hơn 10 năm, hai bên tiến hành hội đàm cấp cao. Trước tiên Giang Trạch Dân biểu thị: quan hệ Trung Việt đã xấu đi hơn 10 năm. Hai bên chúng ta nên quán triệt lý luận Đặng Tiểu Bình "kết thúc quá khứ, mở ra tương lai".

Vừa là đồng chí vừa là anh em

"Ngoài việc khôi phục quan hệ hữu hảo láng giềng hai nước Trung, Việt ra, phía Trung Quốc đã đề xuất ý kiến quan trọng giải quyết chính trị vấn đề Campuchia: Việt Nam rút quân toàn bộ, hội đàm với các phái Campuchia, tiếp nhận văn kiện khung do năm nước thưòng trực Hội đồng Bảo an chế định, tham gia hội nghị quốc tế Paris về Campuchia, đó là then chốt của việc hai nước Trung Việt khôi phục quan hệ hữu hảo.

TBT ĐCSVN Nguyễn Văn Linh cám ơn bài phát biểu quan trọng của Giang Trạch Dân, ông biểu thị, quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Trung Quốc là "vừa là đồng chí vừa là anh em" như lãnh tụ Hồ Chí Minh đã nói. Trung Quốc đã ủng hộ to lớn cho cuộc chiến tranh cứu nước của Việt Nam.

"Đáng tiếc là Lê Duẩn người lãnh đạo tiền nhiệm đã thi hành chính sách sai lầm khiến người ta khó lý giải. Hai nước Việt Nam, Campuchia xảy ra 10 năm chiến loạn, khiến quan hệ Trung Việt bị phá vỡ nghiêm trọng, nhân dân Việt Nam vô cùng đau lòng.

Giang Trạch Dân: 'Các đồng chí tới đây cho đến nay các nước không ai biết, cũng không cho các bên Campuchia biết. Chúng tôi cảnh giác vấn đề này'.

Bây giờ chúng tôi quyết tâm sửa chữa chính sách sai lầm trước đây, khôi phục tình hữu nghị truyền thống giữa hai nước, hai Đảng, cùng đi về con đường XHCN tươi đẹp."

Về việc giải quyết chính trị vấn đề Campuchia, Nguyễn Văn Linh và Đỗ Mười đều biểu thị "chúng tôi tiếp nhận văn kiện khung, kết thúc cuộc xung đột Việt Nam, Campuchia."

Qua hai buổi thảo luận, chiều ngày 3 và sáng 4, người lãnh đạo hai nước đã đạt được sự đồng thuận quan trọng, ký văn kiện "Kỷ yếu hội đàm".

TBT Giang Trạch Dân biểu thị: bắt đầu từ hôm nay, hai nước Trung Việt "Độ tận kiếp ba huynh đệ tại;Tương kiến nhất tiếu mấn oan cừu" (thơ cổ: Qua hết sóng gió anh em vẫn còn, gặp nhau cười một cái là quên ân oán )"

Giang Trạch Dân nói thêm:

"Các nước Phương Tây rất chú ý tới quan hệ của chúng ta. Các đồng chí tới đây cho đến nay các nước không ai biết, cũng không cho các bên Campuchia biết. Chúng tôi cảnh giác vấn đề này. Họ cho rằng Việt Nam XHCN, Trung Quốc XHCN đều do Đảng Cộng sản lãnh đạo, họp với nhau bàn cái gì đây? Vì vậy chúng tôi giữ kín chuyến đi này. Trong tình hình quốc tế hiện nay, nếu để hai đảng cộng sản bắt tay nhau là sách lược không có lợi cho chúng ta."

Trước khi đánh giá hội nghị xin nói thêm một nhận xét quan trọng: Giang Trạch Dân và Lý Bằng đã "tỏ ra" rất kính trọng ba vị Phạm Văn Đồng, Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười trong đoàn Việt Nam, coi họ thuộc thế hệ cha chú của mình.

Xin nêu một ví dụ : để tỏ lòng kính trọng ba vị ấy, tại nơi họp họ đã bố trí mỗi vị ở riêng một biệt thự cách nhau khá xa. Xin hỏi mấy ông già bảy mươi, tám mươi này sau khi họp mệt nhoài về liệu có thể tranh thủ gặp nhau để hội ý thêm được không?

Ngoài ra việc vì sao Đặng Tiểu Bình không đến dự hội nghị cũng cần được đánh giá thêm.

Ông ta sợ bị phía Việt Nam trực tiếp phê phán, để làm phía Việt Nam dịu bớt thái độ khi bàn về bình thường hoá quan hệ, để phía Việt Nam dễ tiếp thu dàn xếp của Trung Quốc.

Tổng bí thư Đỗ Mười

...Chấp nhận thoả thuận Thành Đô, Đại hội VII ĐCSVN, họp từ ngày 17/6 đến 27/6/1991 đã gạt đồng chí Nguyễn Cơ Thạch ra khỏi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng, không để ông giữ bất kỳ chức vụ nào về đảng và nhà nước.

Các ông Lê Đức Anh và Đỗ Mười lên làm lãnh đạo Việt Nam sau cuộc họp Thành Đô

Đại hội đã bầu Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng Đỗ Mười làm Tổng Bí thư. Sau đó ít lâu Uỷ viên Bộ Chính trị Lê Đức Anh được bầu làm Chủ tịch nước. Như đã nêu trên, tháng 10/1991 hội nghị quốc tế về CPC họp tại Paris giải quyết về cơ bản vấn đề Campuchia.

Và chỉ sau khi hai sự kiện lớn đó đã diễn ra theo đúng yêu cầu của phía Trung Quốc, ngày 5/11//1991 (tức là hơn một năm sau Hội Nghị Thành Đô) phái đoàn Việt Nam do TBT Đỗ Mười và Chủ tịch HĐBT Võ Văn Kiệt mới được mời tới Bắc Kinh, đặt dấu mốc cho việc chính thức bình thường hoá quan hệ giữa hai nước.

Tuy nhiên tại hội nghị này Lý Bằng đã "thẳng thừng" nêu ra nhiều vấn đề tồn tại trong quan hệ hai nước, trong đó có vấn đề Việt Nam nợ Trung Quốc, vấn đề của cái gọi là "nạn kiều" từ Việt Nam về Trung Quốc… (Nhật ký Lý Bằng) trong khi phía Việt Nam không có động thái gì.

Hơn 20 năm sau Hội nghị Thành Đô, nay có dịp nhìn lại vấn đề, ngưòi ta sẽ thấy "ngộ" ra được một số điều mà ngay từ khi được phổ biến "kết quả" của Hội nghị, những người quan tâm đến tình hình đất nước lúc đó đã ít nhiều biểu thị sự không đồng tình.

Bước đầu, xin mạnh dạn công khai một số "yếu kém" của phía chúng ta, cũng như xin thẳng thắn đề cập tới một vài tác hại của những "quyết đoán" sai lầm khi đó đối với đất nước.

Nêu ra một số việc, không phải là muốn truy cứu trách nhiệm chính trị, hoặc nhằm bôi xấu, hạ thấp uy tín của một ai mà chỉ nhằm một mục đích: nếu không thấy hết những "dại khờ, non yếu" của chúng ta, không vạch trần những "mưu ma chước quỷ" của kẻ mà cho đến tận giờ phút này trong chúng ta vẫn còn có không ít ngưòi lầm tưởng họ là những "đồng chí cộng sản", những người đang cùng chúng ta xây dựng "chủ nghĩa xã hội"… thì sẽ là một "nguy hại to lớn, lâu dài, tiềm ẩn" đối với dân tộc.