26/03/2012 09:59:51 AM (GMT+7)
>> Có nên bỏ... thi đua?
LTS: Ngày 24/3/2012, Tuần Việt Nam đăng bài viết của bạn đọc Đinh việt Bình: "Có nên bỏ...thi đua". Mới đây, chúng tôi lại nhận được bài viết của bạn Phạm Xuân Hoàng. Để rộng đường dư luận, tôn trọng tính thông tin đa chiều, Tuần Việt Nam xin đăng tải tiếp bài viết xung quanh chủ đề này.
Và rất mong nhận được nhiều ý kiến tranh luận, tham góp của các nhà quản lý, các chuyên viên về vấn đề thi đua, để sáng tỏ một chủ trương cũ, sao cho phù hợp, và phản ánh được những giá trị thực chất của công tác này trong bối cảnh xã hội kinh tế thị trường.
Rằng hay thì thực là hay...
Người viết bài này đã từng chứng kiến cảnh cuối năm ở một trường đại học gần như trăm phần trăm đạt danh hiệu thi đua các hạng/loại: Từ lao động tiên tiến, đến chiến sĩ thi đua cấp cơ sở (giảng viên giỏi).
Đây là những danh hiệu mà trong thẩm quyền ông/ bà hiệu trưởng và ban thi đua của nhà trường có thể xét duyệt nội bộ được. Thế rồi, trao, nhận giấy khen, quà, vỗ tay và nhìn nhau... cười!
Có một dạo trong thời kỳ gian khổ của chiến tranh, của cơ chế bao cấp, hoàn cảnh gian khó, thiếu thốn buộc người ta thực hiện chuyện thi đua, để hoàn thành nhiệm vụ. Thế rồi ra khỏi chiến tranh và bao cấp, câu chuyện thi đua vẫn đeo đẳng ta đến bây giờ.
Cái triết lý: Yêu nước là thi đua, thi đua là yêu nước nghe "rằng hay thì thật là hay..." nhưng ở bối cảnh mới, và trong thực tế, nó cứ ngồ ngộ, cứ giả giả, hình thức làm sao.
Khi mà trong thời đại kinh tế tri thức, tinh thần tự giác sáng tạo, có trách nhiệm là những tố chất được đòi hỏi cần có và cần được định hình, thành những "giá trị thật" trong mỗi phẩm cách người lao động.
Hiện nay nhiều cơ quan, nhất là khối hành chính sự nghiệp, đã thành lệ, cứ vào đầu năm là phát động thi đua mà không phải ai cũng muốn đăng kí, không phải ai cũng được đăng kí (vì có khi phân chia theo chỉ tiêu!).
Và lắm chuyện cười ra nước mắt như vận động thi đua, đăng kí thi đua vì tập thể, người xin rút, người gần như bị vận động tham gia!...Không ít người chẳng mặn mà với chuyện này nhưng đành chặc lưỡi theo... phong trào.
 |
| Danh hiệu thi đua chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó ghi nhận, khích lệ một tinh thần lao động hăng say nghiêm túc... Ảnh minh họa |
Tại sao thi đua phải đăng kí?
Tôi đã từng đặt câu hỏi đó trên báo Giáo dục- Thời đại cách đây gần chục năm. Chẳng nhẽ người ta không đăng kí thi đua thì không được xét danh hiệu?
Rồi có chuyện người đăng kí thi đua và người không đăng kí thi đua, năng suất, hiệu suất công việc không hơn nhau nhưng chỉ có người đăng kí mới được "đứng trong cửa" xét duyệt thành tích, người kia tốt đến mấy nhưng cũng... "đứng ngoài cửa" xét duyệt nhé!
Tại sao không để hội đồng thi đua của đơn vị trên cơ sở những tiêu chí đã được đặt ra, tiến hành theo dõi và xét độc lập, bình bầu danh hiệu này cho các công đoàn viên, cho người lao động một cách khách quan và công bằng hơn?
Rõ ràng, với cách làm hiện nay, cho thấy tư duy hình thức và thành tích vẫn nặng nề lắm. Và nó cũng là một khía cạnh của dối trá, của giả dối?
Nếu cứ thế này, hàng năm đến hẹn lại lên, hô hào đăng kí, họp xét duyệt và cuối năm yêu cầu viết báo cáo thành tích, xét duyệt, trao thưởng. Ai thi đua cứ thế mà thi, ai không đăng kí thi đua thì đứng ngoài cuộc đua. Thử hỏi không có đăng kí thi đua nhưng chiểu theo nội quy, quy chế, công việc có chạy không?
Công việc cơ quan đơn vị, theo chức trách, nhiệm vụ được giao, của ai người đó vẫn phải làm. Nếu nó vẫn chạy, vẫn hoàn thành, thì câu chuyện thi đua cần phải xem xét lại. Có lẽ không nên lãng phí thời gian, công sức vào những chuyện ngoài chuyên môn.
Chắc gì đã đi liền với tăng trưởng tiến bộ?
Hình như nhận bằng khen thành tích của chính mình ai cũng vui. Nhưng có hay không sự tự vấn của lương tâm: Mình có xứng đáng?
Trong họp xét thi đua cuối năm của một đơn vị cấp bộ môn ở một trường đại học diễn ra việc bình xét giáo viên giỏi. Có chuyện không ít người đăng kí danh hiệu ấy bị nhiều cá nhân phê bình là còn non về chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ.
Đồng chí được nhắc nhở nội bộ, rồi cuối cùng là tinh thần xuê xoa: Thôi thì vì tập thể, bầu cho đồng chí ấy đạt, mình mất gì! Thế là 100% cánh tay giơ lên nhất trí, thông qua.
Xem ra nhiều nơi, nhiều cơ quan để đạt được những danh hiệu đã đăng kí rất dễ.
Bởi cái tiêu chí không có gì là cao xa, chỉ cần một người lao động làm việc với sức/ trình độ trung bình khá cũng hoàn thành. Do vậy, nhiều người nhận danh hiệu xong, không muốn nhắc đến nó.
Những tấm bằng được trao mang về xếp xó, chỉ có thành tích là dùng làm báo cáo, khai hồ sơ, những cái đó có ý nghĩa được đề bạt, được tăng lương. Vì thế xét ở góc độ thực lợi, thì thi đua cũng là cơ hội tốt cho nhiều người muốn tiến thân.
Song, những danh hiệu thi đua chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó ghi nhận, khích lệ một tinh thần lao động hăng say nghiêm túc, có chất lượng và hiệu quả, làm lợi cho cơ quan, tập thể. Nếu không làm được điều này thì công việc thi đua quả là phản cảm.
Có thể ai đó, đã lắc đầu và vẫn lắc đầu với thi đua. Có thể nhiều người vẫn đăng kí thi đua với những mong đợi tích cực nhất. Nhưng, từ quan sát thực tế, thiết nghĩ nếu không cải tổ công tác thi đua, thì có thi đua nhưng chắc gì đã đi liền với sự tăng trưởng tiến bộ?
Lúc đó câu khẩu hiệu: Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua, chỉ là một mỹ từ. Không hơn!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét